આજકાલ ડિજિટલ પેમેન્ટની વધતી લોકપ્રિયતાને કારણે સાયબર ગુનેગારો લોકો સાથે છેતરપિંડીના નવા નવા માર્ગ શોધી રહ્યા છે. ખાસ કરીને ગૂગલ પે અને ફોનપે જેવા પેમેન્ટ પ્લેટફોર્મ્સ પર છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ વધ્યા છે. ચાલો જાણીએ કે આ પ્રકારની છેતરપિંડી કેવી રીતે થાય છે, અને જો તમે તેની શિકાર બન્યા છો, તો શું કરવું.
ગૂગલ પે અને ફોનપે છેતરપિંડી કેવી રીતે થાય છે?
ગૂગલ પે અને ફોનપે જેવી એપ્લિકેશન્સનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાયબર ગુનેગારો મોટાભાગે નિર્દોષ લોકો પાસેથી QR કોડ સ્કેન કરાવીને અથવા ખોટા લિંક મોકલીને છેતરપિંડી કરે છે.
- QR કોડ સ્કેમ: ગુનેગારો તમને પૈસા મોકલવાનો બહાનો આપે છે અને QR કોડ સ્કેન કરવાનું કહે છે. પરંતુ તેની જગ્યાએ તે તમારા ખાતામાંથી પૈસા ડેબિટ કરે છે.
- ફિશિંગ લિંક: ગુનેગારો ખોટી પેમેન્ટ લિંક મોકલે છે, જેના પર ક્લિક કરતા તમારું બેંક ખાતું સાફ થઈ શકે છે.
બેંક અથવા પેમેન્ટ એપની જવાબદારી છે?
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ની માર્ગદર્શિકાઓ મુજબ, જો આ છેતરપિંડી પેમેન્ટ એપ્લિકેશન અથવા બેંકની બેદરકારીને કારણે થાય છે, તો તે સંસ્થા જવાબદાર રહેશે. જો તમારું પાસવર્ડ અથવા OTP ગુમાવ્યા વગર છેતરપિંડી થાય છે, તો તમારે તાત્કાલિક તેની જાણ કરવા જવી જોઈએ.
છેતરપિંડીના કિસ્સામાં શું કરવું?
- ફોરન ફરિયાદ નોંધાવો:
જો છેતરપિંડી થાય, તો તરત જ 1930 પર કૉલ કરીને અથવા cybercrime.gov.in પર ફરિયાદ કરો. - પેમેન્ટ એપને જાણ કરો:
તમારું પેમેન્ટ પ્લેટફોર્મ જેમ કે ગૂગલ પે અથવા ફોનપેને તાત્કાલિક જાણ કરો. - બેંકને સંપર્ક કરો:
તમારું બેંક ખાતું બ્લોક કરવા માટે બેંકને ફોન કરો અને પૂરતું દસ્તાવેજીકરણ કરાવો.
પેમેન્ટ એપ પર છેતરપિંડી અટકાવવા માટે ટિપ્સ
- ક્યારેય અજાણ્યાઓના શેર કરેલા QR કોડ સ્કેન ન કરો.
- કોઈ પણ લિંક પર ક્લિક કરતા પહેલા તે લિંકનો આધાર તપાસો.
- તમારું OTP અથવા પાસવર્ડ ક્યારેય શેર ન કરો.
- તમારું ડિજિટલ પેમેન્ટ એપ્લિકેશન અપડેટ રાખો અને તેમાં સ્ટ્રોંગ પાસવર્ડ સેટ કરો.
શું કરશો જો છેતરપિંડી થઈ જાય?
અમિત દુબે, જાણીતા સાયબર ક્રાઈમ નિષ્ણાત કહે છે કે છેતરપિંડી થઈ ગયાના પ્રથમ કલાકમાં કાર્યવાહી કરવાથી તમારા પૈસા પાછા મળવાની શક્યતા વધે છે. જાગૃત રહો, સાવચેત રહો, અને તમારું ડિજિટલ જીવન સુરક્ષિત રાખો!